Saglyk

Pikir Ummanyndan Bir Damja…

Arada şeýleräk ýazga duş gelipdim. Setirler maňa tanyşdy birhili. Halkymyzyň kitaba bolan umumy garaýşy surtalandyrylýardy hakykatçyl bir äheňde. Iň begenýän zadymam näme bilýäňizmi? Pikirler we garaýyşlar satyn alynanok, olar mugt:). Şol sebäpli şeýle ägirtleriň işlerini siz okyjylara, ýagny pikirlenýän adamlar bilen paýlaşmak meniň üçin lezzet. Ted aýtmyşlaýyn “Ideas worth spreading” . Hem arada maňa diýildi: “Pikiri pikirlenip bilýän adam bilen paýlaşmaly.” «Türkiýede kitap ýaly gadyrdan gaçan başga hiç zat ýok bolsa gerek. Hamidiýe suwy däl,…

Psihopatlar we Sosýopatlar

Wyždan, ahlak we empatiýa (garşyñdaky kişiñ duygularyna düşünmek we özüñde duýmak ukyby). Olar, adam jemgyýetini aýakda tutýan esasy faktorlardandyr. Bu üçüsi adamlaryñ daşky gurşaw bilen aragatnaşygyny kadalaşdyrýar. Adamlaryñ adamkärçilik diyilýan sypatlaryny emele getirýär. Adamlaryñ çäklerini bu üçüsi çyzýar. Emma, bu üçüsiniñ işi bir adamda bozulsa näme bolar? Bu ýerde biz eýýäm adam jemgyýetiniň antisosýal häsiýetli wekillerinden söz açýarys. Antisosýal şahsyýetler iki görnüşde tapawutlandyrýarlar. Sosiopat we psihopatlar. Olar bir-birinden özüne erk etmek ukyplaryna görä tapawutlandyrylýarlar. Sosiopatlar…

WI- FI-yñ ýetirýän zyýanlary

Tehnologiýasyz ýaşap bilmeris - bu hakykat. Emma zyýanly netijelerden özümizi nädip goramalydygymyz hakda has köp bilmeli. Wi-Fi marşrutizatoryny howpsuz ulanmak ýa-da iň bolmanda bolup biljek zyýany azaltmak barada käbir maslahatlary belläp geçeliñ. Internete birikmek üçin ulanylýan simsiz Wi-Fi ulgamy häzirki wagtda hemme ýerde diýen ýaly giñden ulanylýar. Şeýle-de bolsa, Wi-Fi enjamlaryny oturtýan hyzmat işgärleriniň saglyga howp salmagy barada anyk görkezmeleriň bardygyny az adam bilýär. Simsiz enjamlary birikdirmek üçin routerleri ulanýarys.Routeriň özi saglyga ep-esli zyýan ýetirip…

WI- FI-yñ ýetirýän zyýanlary

Düwünýän Adama Ilkinji Kömek

Adaty bir gün. Ýene giç oýandyňyz we bilelikde ýaşaýan dostlaryňyz bilen gyssanyp ertirlik nahary üçin garbak-gurbak edinýäňiz. Gyzykly gürrüň hem gidip dur we ondanam galmak isläňizok. Ine kelläňize gowy aýdyljak birzat geldi we agzyňyz naharly wagty ony aýtmak üçin agzyňyzy açdyňyz – ýöne ses çykmady. Ses çykmasyn welin, ýöne howada gelmedi. Eýwaý, nämeler bolýar? Ýene bir synanyşdyňyz, üýtgän zat ýok. El hereketleri bilen dostlaryňyza düşündirjek bolýarsyňyz, kömek soraýarsyňyz. Olar bolsa näme etjegini bilmän aljyrap durlar.…

Düwünýän Adama Ilkinji Kömek

Düwünýän Çaga Ilkinji Kömek

Geçenki makalada düwünýän uly adama nähili kömek etmelidigini öwrenipdik we soňunda öwrenen zatlarymyzyň çagalar üçin ulanyp bolmaýandygyny belläp geçipdim. Ynha, indi bolsa birlikde düwünýän çagalara nähili görnüşde ilkinji kömek berip bilýändigimizi göreliň. Uly adamlardan tapawutlylykda, çagalar köplenç iýmit bilen dälde agyzlaryna salýan kiçi jisimleri, obýektleri bilen düwünýärler. Esasan hem 1-5 ýaş arasy çagalar üçin eline alan jisimlerini agyzlaryna salmak tebigy bir ýagdaýdyr we beýle hereketleriniň üsti bilen olar daşky gurşaw, dünýä bilen tanyşýarlar. Şonuň üçin…

Düwünýän Çaga Ilkinji Kömek

Howanyň üýtgemegi boýunça milli ýaşlar maslahaty (LCOY 2024)

2024-nji ýylyň sentýabrynda ýurdymyz boýunça Howanyň üýtgemegi boýunça milli ýaşlar maslahaty (LCOY 2024) geçiriler. Çäre Türkmenistanyň hökümeti, BMG-niň Türkmenistandaky Hemişelik utgaşdyryjysynyň edarasy, Azerbaýjan Respublikasynyň, Beýik Britaniýanyň we Birleşen Arap Emirlikleriniň Türkmenistandaky ilçihanalary bilen bilelikde, Germaniýanyň halkara hyzmatdaşlyk boýunça jemgyýetiniň (GIZ) goldaw bermegi bilen gurnalýar. Howanyň üýtgemegi boýunça milli ýaşlar maslahatynyň esasy maksady howanyň üýtgemegine garşy göreşde ýaşlaryň ähmiýetini görkezmek, ýüze çykýan meseleleri milli we dünýä derejesinde çözmek, Türkmenistanyň ýaşlaryna ylham bermek we olary klimat başlangyçlaryna…

ÝAŞYL ŞÄHER – GELJEGIŇ KEPILI

Şäherleşme dünýäniň ähli ýurtlarynda depginli dowam edýär. Adamlar şäherlere göçüp, senagat we hyzmat ugurlary boýunça işleýärler. Emma şäher giňeldikçe, ýaşyl meýdanlar, baglar we tokaýlar azalmaga başlaýar. Netije-de, şäherde ýylylyk artýar, howanyň hili peselýär, adamlaryň psihologik ýagdaýy hem bozulýar. “Ýaşyl şäher” düşünjesi dünýäniň ösen ýurtlarynda giňden ulanylýar. Ol diňe bir köp bag ekişligi däl-de, eýsem, şäher gurluşygynyň ähli tapgyrlarynda tebigata laýyk çemeleşme arkaly amala aşyrylýan ulgamdyr. Bu düşünje boýunça: köçeleriň gyralarynda baglar ekilýär, jemgyýetçilik ýerlerinde çyglylyk…

Beden Massa Indeksi ýa-da Gysgaça "BMI"

Semizlik 21-nji asyryň iň esasy saglyk problemalarynyň biridir. Hatda käbir ýurtlarda epidemiýa halyna hem gelendir. Biziň şu döwürdäki stresli we saglyga zyýan ýetirjek durmuş stilimiz bu meseläniň asyl çeşmesi bolup durýar. Şonuň üçin öz bedenimizi we saglyk normalarymyz tanamak - saglykly bolmak üçin birinji ädim bolup durýar. Gereginden artykmaç agram bolsa öz gezeginde 1000-lerçe kesellere ýa sebäp bolýar ýada olaryň döreme howpuny artdyrýar. Mysal üçin ine olaryň käbirleri: Ýokary gan basyşy ; Gandaky ýaglaryň deňagramlylygynyn…

Beden Massa Indeksi ýa-da Gysgaça "BMI"

Ganaýança kes!

Ýyl 2022, ýaňyja 6 ýyllyk okuwymyň 4-njisini gutarypdym. Uniwersitet tarapyndan, islesek-islemesek hirurgiýa bölümlerine paýlanypdyk we tomusky tejribe aýymyza başlapdyk. Men hem şol islemeýänleriň biridim. Näme üçindigini dolyha bilemok welin, hiç hirurgiýa ugruna içim ýylamady. Şonda-da paýlandykmy – gitmeli, gitdimmi – birazam bolsa peýdaly zatlary öwrenmeli. Şeýle pikir bilen tejribäme dowam etdim we onuň köp bölegini operasiýa salonlarynda dälde, hirurgiýa bölüminiň özünde geçirdim. Bölümde operasiýa taýynlanýan hassalar, operasiýadan çykan hassalar we kiçi-kiçi “operasiýajyklara” mätäç bolan hassalar…

Lukman şahyr - Aganazar Ýagşymämmedow

Nazar Ýagşymämmedow – 1960-njy ýylyň 1-nji fewralynda Mary welaýatynyň Tagtabazar etrabynyň Saryýazy obasynda eneden dogulýar. Orta mekdebi gutarandan soň, Krasnawodsk medisina uçilişesini, Baku şäher iýmit-aşpezçilik mekdebini, Watan gullugyny, Medisina institutyny tamamlaýar. Nazar Ýagşymämmedow - diňe lukmançylyk bilen däl-de ýazyjylyk, şahyrçylyk, jahankeşdelik bilen meşgullanýar. Ol “Nazar Töre” lakamy bilen köpçülige özüni tanatdy. Nazar Töre häzire çenli iş we syýahatçylyk maksatly 18 ýurduň 60-dan gowrak şäherine syýahat etdi. Nazar Ýagşymämmedow lukmançylyk ylmynda öýken keselleri lukmany bolup 30…

Lukman şahyr - Aganazar Ýagşymämmedow