­Kä­bir adam bi­yg­ty­ýar ýag­daý­da bar­mak­la­ry­ny şyr­kyl­dad­ýar. Bu en­dik ada­ma ka­na­gat­lan­ma duý­gu­sy­ny be­rip, her ge­zek gaý­ta­lan­yny duý­man gal­ýar. Bar­mak­la­ry şyr­kyl­dat­mak bo­gun­la­ryň çiş­me­gi­ne ýa-da art­ri­tiň (bo­gun­la­ryň so­wuk­la­ma­sy) dö­re­me­gi­ne se­bäp bol­ýar di­ýen dür­li ga­ra­ýyş­lar bar. Eý­sem, bu ga­ra­ýyş­lar yl­ma esaslanýarmy? Rew­ma­to­log­lar (bo­gun şi­kes­le­ri luk­ma­ny) bu ga­ra­ýyş­la­ry yl­my esas­da sel­je­rip, bar­mak­la­ry şyr­kyl­dat­mak en­di­gi ba­ra­da şeý­le ne­ti­je çy­kar­dy. Bar­ma­gy­ňy şyr­kyl­da­daň­da çyk­ýan ses bo­gun­lar­da­ky si­no­wi­al su­wuk­lyk­lar­da­ky kö­pür­jik­le­riň ýa­ryl­ma­gyn­dan dö­re­ýär. Si­no­wi­al su­wuk­lyk bo­gun­la­ry «ýag­la­ma­ga» kö­mek ed­ýän te­bi­gy mad­da bo­lup, sag­dyn he­re­ket et­mä­ge…

Adaty bir gün. Ýene giç oýandyňyz we bilelikde ýaşaýan dostlaryňyz bilen gyssanyp ertirlik nahary üçin garbak-gurbak edinýäňiz. Gyzykly gürrüň hem gidip dur we ondanam galmak isläňizok. Ine kelläňize gowy aýdyljak birzat geldi we agzyňyz naharly wagty ony aýtmak üçin agzyňyzy açdyňyz – ýöne ses çykmady. Ses çykmasyn welin, ýöne howada gelmedi. Eýwaý, nämeler bolýar? Ýene bir synanyşdyňyz, üýtgän zat ýok. El hereketleri bilen dostlaryňyza düşündirjek bolýarsyňyz, kömek soraýarsyňyz. Olar bolsa näme etjegini bilmän aljyrap durlar.…

"Arassaçylyk saglygyň girewidir" diýip yöne ýere aýtmandyrlar. Arassaçylyk düzgünleri her kimiň ýerine ýetirmeli borjudyr. Biziň gündelik durmuşymyzda gap-gaç ýuwmak üçin ulanýan gupkalarymyzy dogry- düzgün ulanmasak,adamlaryň saglygyna ýetirip bilýän zyýany gaty howplydyr. Günüň dowamynda çygly durýan gupkalar öz düzümünde millionlarça bakteriýalary saklaýar. Gupkalarda bir hepdäniň içinde hajathana oturgyjyna garanyňda 200müň esse has köp bakteriýalar üýşýär. Ynanylmasy kyn bolsa-da gupkalarda jemi 10milliona barabar bakteriýalar bardyr. Norwegiýada ýerine ýetirilen tejribelere göra, gupkalardaky bakteriýalar ýer ýüzünde ýaşaýan adamlardan hem…

Geçenki makalada düwünýän uly adama nähili kömek etmelidigini öwrenipdik we soňunda öwrenen zatlarymyzyň çagalar üçin ulanyp bolmaýandygyny belläp geçipdim. Ynha, indi bolsa birlikde düwünýän çagalara nähili görnüşde ilkinji kömek berip bilýändigimizi göreliň. Uly adamlardan tapawutlylykda, çagalar köplenç iýmit bilen dälde agyzlaryna salýan kiçi jisimleri, obýektleri bilen düwünýärler. Esasan hem 1-5 ýaş arasy çagalar üçin eline alan jisimlerini agyzlaryna salmak tebigy bir ýagdaýdyr we beýle hereketleriniň üsti bilen olar daşky gurşaw, dünýä bilen tanyşýarlar. Şonuň üçin…

Diňe negatiw pikirleriň sagdyn bedeniňize ýaramaz täsir edýändigine şaýat bolduňyzmy? Plasebonyň erbet ekiz dogany, Nosebo we saglyga edýän täsiri. Plasebony ýada salalyň! Hekaýa Ikinji jahan urşy döwründe, lukman ýaraly esgerleri bejermek üçin ulanylýan morfin gutaranda hassalara duzly garyndy bermäge synanyşanda başlaýar. Lukman bu garyndyny berýärkä, esgerleri garyndynyň agyryny ýeňilleşdiriji täsiri barada gürrüň berýär. Netijede, bu garyndynyň ýaralanan esgerleriň 35% -den gowragynda täsirli bolandygy syn edildi. Bu netijeler çap edilenden soň, plasebo effekti diýilýän bu hadysa…

Semizlik 21-nji asyryň iň esasy saglyk problemalarynyň biridir. Hatda käbir ýurtlarda epidemiýa halyna hem gelendir. Biziň şu döwürdäki stresli we saglyga zyýan ýetirjek durmuş stilimiz bu meseläniň asyl çeşmesi bolup durýar. Şonuň üçin öz bedenimizi we saglyk normalarymyz tanamak - saglykly bolmak üçin birinji ädim bolup durýar. Gereginden artykmaç agram bolsa öz gezeginde 1000-lerçe kesellere ýa sebäp bolýar ýada olaryň döreme howpuny artdyrýar. Mysal üçin ine olaryň käbirleri: Ýokary gan basyşy ; Gandaky ýaglaryň deňagramlylygynyn…