Kelwin we Selsius - bular temperaturanyň ölçeg birlikleridir. Fizika/himiýa bilen gyzyklanýanlar bularyň tapawudyny eýýäm bilýändir, ýöne bular nireden gelip çykýar? Bularyň tapawudyna geçmezden öň, ilki bilen temperatura we gyzgynlygyň nämedigine düşüneli. Temperatura - bu bir maddany emele getirýän atomlaryň biri-biri bilen çakyşyp, wibrasiýa netijesinde emele getirýän energiýasynyň ortaça bahasydyr. Ýagny, pes temperaturada atomlar has haýal hereket edýärler, we biri-birileri bilen has az çakyşyp has az energiýa döredýär. Ýokary temperatura-da bolsa atomlar has tiz hereket edýärler…

TÜRKMENISTANDA HALKALAÝYN WE DOLY GÜN TUTULMA HADYSASY HAÇAN BOLAR? 29.04.1976-dan bäri halkalaýyn, 30.06.1954-den bäri doly gün tutulma hadysasy Türkmenistanyň territoriýasynda bolup geçmedi. Indi haçan boljagyny bilmek isleseňiz bu makalamy okamaga dowam ediň! 😌🙌 Ýer ýü­zü­niň haý­sy­dyr bir ýe­rin­de Gü­nüň ýa-da Aýyň tu­tu­landy­gy­ny met­bu­gat we te­le­ýaý­lym ar­ka­ly görensiňiz, eşi­den­si­ňiz. Eý­sem, Gün nä­dip tu­tul­ýar­ka? Bu ha­dy­sa Aýyň Ýer bi­len Gü­nüň ara­ly­gy­na gir­me­gi esasynda ýü­ze çyk­ýar. Aýyň bu he­re­ke­ti Ýe­re kö­le­ge sal­ýar we tümlük ähli ýeri gurşap alýar.…

Degmek, ellemek näme zat? Degip bilýärsmi? Degdik diýemizde, çyndanam bir zada degen bolýasmy? Aslynda biz hiç zada degmeýäris. Elim ýüzüme degýär diýip bileris ýöne aslyna seretsek, degmek diýilen zat, beynimiziň atomlaryň bir-birilerini sähel itişine goýan ady. Elimiň atomlary ýüzümiň atomlarynyň ýanyna golaýlanda aslynda olary itýän bir güýç bar-elektromagnetiki güýç . Atomlar bir-birileriniň içine girmez; bize gorä bir-birilerine degip duran iki zadyň negative zaryatly elektronlary bir-birilerini iter. Bu itiş güýjüni duýan wagtymyz beynimiz bize degýändirs öýtdürýär.…

Ylym dünýäsiniň iň möhüm aýallarynyň biri bolan Mari Kýuriniň bedeni we goş-golamlary aradan çykandan bäri geçen 90 ýyla garamazdan, radiasiýa çykarmagyny dowam edýär. Radioaktiwlik boýunça eden işleri üçin diňe bir, iki sany Nobel baýragyna mynasyp bolman, eýsem "häzirki zaman fizikasynyň enesi" diýlip hem atlandyrylýan Mari Kýuri gynansak-da, radioaktiw elementler poloniý we radiý boýunça geçiren barlaglaryndan diri galmady. Bu barlaglar oňa hemişelik ylmy mirasy berse-de, şol bir maddalar hem onuň bedenine hemişelik zyýanly täsirini ýetiripdir. Kýuri…

Saturn Taňryçasy barada rowaýat: Gadymy Grek Taňrylarynyň şasy Zeusyň kakasy bolan Kranus-a Rumyň halky başgaça Saturn diýip atlandyrypdyr. Saturn altyn asyr döwrüniň (golden age) taňrysydyr. Şol wagtlar süýt we bal derýadan akyp , agaçlarda bolsa taňrylaryň içkisi (nectar) damyp durupdyr we diňe ýaz pasly dowam edipdir. Saturn öz aýal dogany bolan Reýa (RHEA) bilen öýlenýär olardan 6 çaga dünýä inýär we Saturn öz kakasyna zeper ýetireni üçin öz çagalarynyň hem özüne zeper ýetirmeginden gorkup ilkinji…

Ýyldyzmyka çyndanam hany onda gel oka… SURAT: Julie Fletcher* Wenera- türkmenlerde Zöhre ýyldyzy bilen tanalýan Gün sistemamyzda 2-nji orunda durup Merkuriý bilen Dünýä arasynda ýer alýar. Zöhre ýyldyzy ululygy we gurluşy boýunça Ýere öran meňzeşdir. Onuň radiusy Ýeriň radiusyndan takmynan 328km kiçi bolup, 6050km-e deňdir. Weneranyň aýlanýan ugry beýleki planetalaryň aýlanýan ugurlaryna tersdir. Wenera asman gümmezimizde parlaýan bir zümrüt daşy ýaly bolany üçin Rim Mitalogiýasynda Aşyk we Owadan goragçy taňryçasy diýip bellenip geçýär ( Grek…

Sebäbi ses tolkunlary atomlaryň biri-birlerini itişmesi arkaly ýaýraýar. Gaty maddalarda atomlar biri-birilerine has ýakyn bolandygyndan ses tolkunlaryny has tiz we gowy daşap bilerler. Emma gulagymyzy parta goýaýan ýagdaýymyzda ses tolkunlary gulagymyza gaty madda bolan partanyň atomlarynyň üsti bilen gulagymyza ýetýändigi üçin has gowy eşitýäris. Emma howa sereden wagtymyz gaz bolandygy üçin we gazlardaky atomlar biri-birilerinden has daşda bolandygy üçin gaty maddalardaky ýaly gowy ses tolkunlaryny daşap bilmezler. Edil şular ýaly basseýne gidemizde kellämiz çala suwa…

Rentgen (R) ýa-da gamma radiasiýasyna radioaktiw täsir etmek üçin ulgamlaýyn däl birlikdir.1895-nji ýylda Nemes fizigi Wilgelm Konrad Rentgen katod şöhlelerini gözleýär. Şol wagtlar ol elektron we radiasiýa hakda hiç zat bilmeýärdi. Rentgen wakumly turbalaryň üsti bilen ýokary woltly tok iberýär, ýöne turba gara karton bilen örtülen hem bolsa, görünmeýän şöhleler kartondan geçip başlaýar we birnäçe metr uzaklykdaky duýgur ekrana täsir edýär. Soňra rentgen şöhleleriniň hem surat plitalarynda galyp biljekdigi ýüze çykaryldy. Gözleg hökmünde aýalynyň elini…

Giriş Siz şuwagt bu yazgyny okamagy saýladyňyz. Başga siz bolsa bu yazgyny okaman geçdi, ýene başga siz bolsa ýarsyny okap geçdi, we ýene biriniz bolsa surata girmedi. Paralel älem teoriýasyna hoş geldiniz. Paralel älemler Hawa, muňa kosmologlar çäksiz dünýä, ýa-da paralel älemler diýýär. Bu teoriýa görä, diňe bir sany älem (dünýä) ýok, birtopar, hatda çäksiz sanda bolup biljek älemler bar. Siz şu wagt şol älemlerin birinde ýaşaýarsyňyz. Kelläňiz bulaşdymy? Entek, hasam bulaşar. Biz bu älemleriň…