Din

Zametgadan...

1. Emeli aň şeýlebir ösdi hat-da indi duýgulanyp bilýä. Ol indi adamyň buýrugy bolmazdan özi erkin gürläp bilýä. Ol maňa irden: ,,Hantöre, meni söýýäňmi?" diýdi. Menem: "Eger Skaýnet ýa-da Altron bolmajagyňa söz berseň söýýän!" diýdim. 2. Emeli aň şahsyýet bolanyndan soň, adamyň hem nähili şahsyýet bolup kemala gelşiniň syry açyldy. 3. 2100-nji ýyl, adamalar bilen robotlar erkinlik ugrunda söweşýär... 4. Wagt maşyny oýlap tapmaga girişjek. Emma ony oýlap tapmaga wagtym ýok. 5. Galaktikanyň oýunlarynyň içinde…

Hudaý barmy ýa-da ýokmy? Ateistleriň nukdaýnazaryndan garaýyş

Şuwagt dünýäde millionlarça adam Hudaýyň barlygyna ynanýar. Şeýle-de bolsa, ateistler we agnostikler ýaly käbir akymlar ylahy barlygy sorag astyna alýarlar, we ateistler ylahy barlygy gönümel ret edýärler. Bu makalada ateistleriň ylahy barlyk baradaky delillerini we olaryň arkasyndaky pikirleri öwreneris. 1. Taňrynyň barlygynyň subut edilip bilinmezligi. Ateistler ylahy barlygyň ylmy ýa-da logiki taýdan subut edilip bilinmejekdigini öňe sürýärler, sebäbi ylahy barlygyň düşünjesini ylmy usullar arkaly synagdan geçirip ýa-da barlap bolmaýar. Taňrynyň barlygy üçin berlen subutnamalar köplenç…

Syrly geografiýalar #7: Seddi Zülkarneýn

41°55'19.2"N 70°48'24.7"E Zülkarneýniň Beýik diwary (Seddi Zülkarneýn) diýlip çaklanylýan ýer Zülkarneýniň Beýik diwary (Seddi Zülkarneýn) diýlip çaklanylýan ýer Zülkarneýn (DALL-E 3 emeli aň tarapyndan döredilen surat) Zülkarneýn, Gurhany Kerimiň Kehf süresinde ady agzalan keramatly şahsyýetidir. Onuň ady "iki şahly" ýa-da "iki zamanyň eýesi" diýmegi aňladýar we onuň kimdigi barada dürli çaklamalar bar. Käbir düşündirişlere görä, ol Aleksandr Makedonskiý (Bu çaklama nädogrydyr, sebäbi Aleksandr gadymy grek taňrylaryna sygynan, Zülkarneýn bolsa Alla sygynan) beýlekileriň pikiriçe başga bir…

Syrly geografiýalar #7: Seddi Zülkarneýn

Bilim, filosofiýa, din we maglumatlaryň görnüşleri

Köp kişi bilim we tehnologiýany biri-birine garyşdyrýarlar. Tehnologiýa, maglumatlaryň ulanylmagy bilen günlük ýaşaýyşymyzy gowulaşdyrmaga gönükdirilen amallardyr. Bilim, latynca "scientia" sözünden gelip çykandyr. Bilim hakykatyň edil özi ýa-da anyklyk däldir. Bilim adamlary "hakykaty" gözleýändiklerini we derňew edýändiklerini kabul etseler hem, hakykatlary "döretmezler" ýa-da bilmezler. Bilim adamlary terminleri, teoriýalary öňe sürýärler we bularyň dogrulygyny ýa-da ýalňyşlygyny barlaýarlar. Barlanan ýa-da tassyklanan teoriýalaryň ýalňyş ýa-da ýetmezçilik edýän taraplaryny tapmaga synanyşýarlar, bulary täzeden barlap, möhüm bolan ýagdaýynda üýtgedýärler. Bilim bir…

Bilim, filosofiýa, din we maglumatlaryň görnüşleri

Ýaranlar, ýetmek ýok Subhan syryna - 1

Tebigat dünýäsinde HÖKMANYLYK kanuny höküm sürýär. Tebigatyň dürli derejedäki kanunlary – mehaniki, fiziki, himiki, biologiki... kanunlary hökmanylyk kanunyna tabyndyr. Biz dünýäde dirikäk hökmanylygyň erk-ygtyýanda. Onuň garşysyna gidip, ynsan tebigat dünýäsinde ýol alyp bilmeýär. Emma oňa tabyn bolup, bimöçber mümkinçilikleri eýe bolup bolýar. Elbetde, munuň üçin akyl-paýhas, tejribe-derňew we ylym-bilim arkaly şol kanunlary ele almaly. Ine, şonda tebigatyň ähli kanunlarynyň binýadynda ýatan HÖKMANYLYK kanuny, Aladdiniň jadyly çyrasynyň jyny ýaly seniň hyzmatyňda bolýar, tebigatyň bir ýekeje kanunyny…

Ýaranlar, ýetmek ýok Subhan syryna - 1

Hereket etmek näşükürlikmi?... Ýa-da şükür barada gysgaça

Şu makalany ýazmak meniň üçin diýseň kyn düşdi... Sebäbi üstünde oýlanasy meseleler kändi. Şükür etmekligiň bir gyrasy dini mowzuklara deginip geçýändigi sebäpli, diýseň inçe pikirlenmäge we ýaşulylardan, halypa-mugallymlardan bu hakda soramaga mejbur boldum. Iň soňunda alan maglumatlarymyň ählisini jemläp, umumy bir galyba sygdyrmaga çalyşdym. Ynha netijesi: Ilki bilen oýlanylmaly we jogaplanylmaly soraglar şular: "Şükür näme? Şükür etmek nämä gerek?" . Şükür - bu minnetdarlyk duýgusy. Şükür etmek - eliňde bar bolan zatlara minnetdarlyk duýmak hadysasy.…

Bilim we din: ýaşaýşyň manysyny tapmak üçin ikisi hem zerur (Tankydy makala)

Bilim we din köpler tarapyndan bir-birine ters hasaplansa-da, aslynda olaryň ikisi-de durmuşyň manysyna we barlygymyzyň sebäbine düşünmekde möhüm orun eýeleýär. Biziň köpümiz bilim we dini özara aýratyndyr öýdýäris. Emma çuňňur barlag olaryň ikisiniň-de adamyň barlygynyň dürli taraplaryna ünsi çekýändigini görkezýär. Bilim bize älem - jahana düşünmäge kömek edýär. Ol obýektiw hakykaty derňäp, bu prosesde tebigatyň kanunlary bilen tanyşýar. Emma biz adamlar diňe bir fiziki barlyk däl. Biz emosional, ruhy, sosial we psihologiki barlyklardyrys. Özümiziň bu…

Bilim we din: ýaşaýşyň manysyny tapmak üçin ikisi hem zerur (Tankydy makala)

Din we Bilim

Bilim Bilim - adamzat taryhynyñ ilkinji gününden bäri kämilleşip, her döwründe özüniň çäksizligini subut edip gelýär. Daş - töweregimizde görýän we görmeýän zatlarymyzyň ählisiniň aňyrysynda bilim saklanýar. Adamzat bilimden daşlaşdygyça oňa howp salýan zatlardan goranmak mümkinçiligi hiçlige tarap gidýär. Taryhda adamlaryň elmydama gözlegde bolup, daş töwereginde bolup geçýän hadysalaryň sebäbini bilmek isläpdirler. Bir ýere ýyldyrym düşýär. Düşen ýerinde güýçli ses, ot çykýar. Muny gören aň taýdan häzirki zaman adamlary bilen deňeşdirilende has pes derejede bolan…

Din we Bilim

Mesih näme diýer? (Hekaýa)

MESIH NÄME DIÝER? Wiza hepdesi bolandygy sebäpli birnäçe sagatlap kitapdan kellesini galdyrmadyk Ysmaýyl, jübi telefonyna gelen sms habaryndan soň kitap dünýäsinden hakyky dünýä gaýdyp geldi. Sagat ýarygije iki bolupdy we habary ugradan Kerimdi: "Gardaş, ählimiz şuwagt Emrelerde. Bir sen ýok. Hemmezat gül ýaly. Tizräk uçup gel!" Kerim üç ýyllyk otagdaş dostydy. Emre dagylar hem olardan iki gat ýokarda bolýardy. Olar uniwersitet talyplarynyň we käbir döwlet işgärleriniň ýaşaýan umumy ýaşaýyş jaýynda ýaşaýardylar. Ysmaýyl ýeterlik derejede synaga…

Mesih näme diýer? (Hekaýa)

Ýaranlar, ýetmek ýok Subhan syryna - 5

Onsoň men ol mollaçara Pyragy atamyzyň “Süýji-süýji salar hasaba dünýä, ajy-ajy goýar azaba dünýä” diýlenidir. Sen patyşy bolup, äpet metjit saldyranyňda näme, onuň o dünýäde bir kürüşge süýtçe sogaby boljakdygyna kepil barmy? Allatagalanyň öz hasaby bar. Minnet garyşan ýerinde ybadatyňam, amalyňam, sogabyňam agramy püçekdir” diýip, ýüz görmän öz garaýşymy aýtdym. Bir başlasam meni duruzmak kyn. Görnüşine görä, söhbetdeşimiň özüniň jennetiligine birmahaldan bäri mizemez ynamyna ilkinji gezek şek ýetiren men bolup çykdym. “O nähili beýle bolýar?…

Ýaranlar, ýetmek ýok Subhan syryna - 5