SP Pal – könelere görä karta seredip, ýyldyzlara bakyp, köne kitap sahypalaryny açyp, dürli metbugat ulgamynda ýazylýan ýazgylary okap, aşyk ýa-da süňkleri ulanyp ýa daşy başga bir daşyň üstüne ýerleşdirmek we şuňa meňzeş ýagdaýlar arkaly ozal bolan ýa-da indi boljak wakalary çaklamakdyr. "Çaklamakdyr" diýýärin, sebäbi, anyk maglumatlary olaryň özleri hem doly bilmeýär. Bilýän zatlary bar bolsa, ol hem adamyň psiholigiyasyna täsir etjek ideýalardyr pikirlere eýe bolmak we ony öz bähbitleri üçin ulanmakdyr. Gadym eýýämden bäri…

Bystander efekt, sosial ýagdaýlarda görülýän psihologiki hadysa, adamlaryň beýlekiler bilen gurşalan mahaly adatdan daşary ýagdaýlara ýa-da betbagtçylyk ýagdaýlaryna gatnaşmak ähtimallygynyň pesdigi baradaky bulaşyk hakykaty açýar. Bu hadysa, mätäçlere kömek etmek islegimize täsir edýän jogapkärçiligiň paýlanyşy barada sorag döredýär. Bystander efekt 1964-nji ýylda Kitti Genovese pajygaly wakadan soň giňden öwrenilen hadysa hökmünde ýüze çykdy. Genovese jaýynyň golaýynda rehimsizlik bilen hüjüm edildi we köp sanly şaýadyň bardygyna garamazdan hiç kim muňa goşulmady ýa-da kömek soramady. Bu waka…