Beýik Hytaý diwary

 Beýik Hytaý diwarynyň soňy günbatardan uzakda we Jiuzýuan etrabynda ýerleşýär.Miladydan öňki II asyra çenli dowam eden iň günbatar gorag nokatlary şol ýerde tapyldy. Olara "Jeýd Geýts" diýilýärdi we bir wagtlar Hytaý serhedinde goranyş nokady hasaplanýar we göçme manyda Beýik ýüpek ýolunyň inen we imperiýa ýurtlaryndan geçmegi üçin söwdagärlerden salgyt alynýan ýeri bolupdyr. Hytaýyň Beýik diwary gadymy binagärligiň iň meşhur ýadygärligidir. 8000 km-den gowrak Hytaýyň demirgazygynda uzalyp gidýän diwar dünýä taryhynyň aýrylmaz bölegidir. Ýüzlerçe müň işçi bu gurluşyň gurluşygynda onlarça ýyllap işleýär.Ilkinji hytaý imperatory Tsing Şi Huangyň ýurtdaky konfliktleriň soňuna çykmagy we ony birleşdirmegi we demirgazyk ştatlardan goraýan köp sanly gorag diwarlaryndan ýekeje diwar gurmagy başardy (elbetde, öz döwründe-de diwar düýbünden birleşmedi - aslynda gurulýan sebit muňa rugsat bermedi). Bir ýerde täze diwar gurmak zerur boldy, häzirki wagtda jahankeşdeler bu ýerlerde aýlanmagy halaýarlar, bir ýerde gaty gynandyryjy köne diwary dikeltmek bilen çäklenýärler we bir ýerde umuman diňe depeleriň galan köne böleklerini ulanmak kararyna gelinýär. Bu ýagdaýda diwaryň köp bölegi umumy gorag toplumynda doly ulanylmady. Bu galan bölümleriň haýsysy hakykatdanam Tsing Şi Huangyň döwründen, diwaryň ähli bölümleriniň uzynlygy 21,000 km. Indi uzyn daş ýylana haýran galyp seredip bileris we daş-töwerekdäki tebigata şeýle tebigy birleşdi. Emma köplenç suratlarda ýa-da gezelençlerde bu beýik gurluşyň diňe orta böleklerini görýäris. Bize Hytaýyň Beýik diwarynyň başlangyjy seýrek görkezilýär.Hytaýlylar gündogardan günbatara uzalyp gidýän diwarlaryny ullakan aždarha bilen deňeşdirmegi gaty gowy görýärler. Şeýlelikde, diwaryň iň gündogar nokadyna "Aždarhanyň kellesi" diýilýär

 BAÝRAMOW Şageldi 

TOHI-niñ Gidromeliorasiýa we oba hojalygyny mehanizimleşdirmek fakultetiniñ Gidromeliorasiýa hünäriniñ 2-nji ýyl talyby