İmperatorlaryň ussady ARİSTOTEL

Platonyň iň üstünlikli okuwçysy, Akademiýada önüp-ösen we soňra mugallymy Platonyň pikirlerine garşy çykan  akyldar. Lingwistika, ykdysadyýet, syýasat we ritorika ýaly köp dersi esaslandyryjy…Taryhyň dowamynda özboluşly filosofiki pikirleriň we çekeleşmeleriň, ylmy garaýyşlaryň we gözlegleriň çeşmesi bolan şahsyýet. Öz dogduk mekanyny terk eden intellektual, mekdep açan mugallym. İmperatorlaryň ussady. Aristotel diňe bir filosof däl, eýsem öz döwrüniň möhüm alymy. Gözegçilikleri biologiýa, fizika we kosmologiýa ýaly köp ugurlar boýunça klassifikasiýalary häzirki zaman ylmynyň düýbüni tutdy.  Hususan-da, janly-jandarlaryň dürlüligi baradaky gözlegleri biologiýanyň ösmegine möhüm goşant goşdy.  Aristoteliň ylmy usula düşünişi, tebigata syn etmek we tejribe geçirmek arkaly bilim almaga bolan işleri häzirki zaman ylmy usulynyň esasyny düzýär.

"liseý"  sözi Gadymy Gresiýada "Liceum" diýilýän  ýerden gelýär.  Liseý Afinyda esasan pelsepe we ýeňil atletika çäreleriniň geçirilýän gimnaziýa we bilim edarasy bolupdyr.  Bu edara meşhur filosof Aristotel tarapyndan hem ulanylyp, filosofiýa mekdebi hökmünde meşhur bolupdyr.Logika, metafizika, etika, syýasat we tebigy ylymlar ýaly köp ugurda çuňňur gözlegler bu ýerde geçirildi.

Durmuşy hakda az zat bilinýär.  Demirgazyk Gresiýanyň gadymy Stagira şäherinde doglan Makedoniýa şasy Aleksandr II.  Lukman bolan Filipiň kakasy Nikomakus Aristotel çagalygynda aradan çykypdyr we ony Makedoniýa köşgünde mugallymlar terbiýeläpdir.  17-18 ýaşynda Afinydaky Platonyň akademiýasyna gatnap, ýigrimi ýyl töweregi (miladydan öňki 347-nji ýyl) şol ýerde galdy.  Platon ölenden gysga wagt soň, miladydan öňki 343-nji ýylda Makedoniýa II.  Filipiň haýyşy boýunça Makedoniýa köşgünde Aleksandr Makedonskiniň mugallymy bolup işledi.  Soňra Afiny şäherine gaýdyp gelen we Liseýdäki Platonyňky ýaly mekdebi esaslandyran Aristotel ol ýerde köp sanly şägirtleri gazandy.

Çeşme:

Aristo kitaby we wikipediýa,