Jemgyýetçilik işgäri
SOŇKY SARGYT (Rowaýat)
3 minut alar
Gül ýaly gyzjagaz, eýjejik çaga,
Ulag kakyp, duçar boldy pajyga.
Beýni sarsyp, garaklary gapyldy,
Göz öňüne gara perde ýapyldy.
Ýogsa galan ýeri tut dek sagatdy,
Näbine gyzjagaz şeýle betbagtdy.
Körpelikden bäri gedemje kalby
Indi oňa zyndan etdi jahany.
Kemsinmekden ýaňa ýanyp-jowranyp,
Ýaşap ýördi öz-özüni ýigrenip.
Gatnaşýany ýokdy deňi-duşunda,
Diňe bir oglanjyk perwaz daşynda.
Bolsa-da ol gyzdan iki-üç ýaş kiçi,
Şoldy ýalňyz tesellisi, daýanjy.
Duýup oglanjygyň mähir-yhlasyn,
Gyzam oňa ysnyşýardy ýylsaýyn.
Şeýdip olar ulaldylar, ösdüler,
Juwanlyk döwrüne gadam basdylar.
Çyndan köňül berip batyl naçara,
Ugrunda sepildi ýigit biçäre.
Her ne zerur işi bolsa bitiýrdi,
Ne hajaty bolsa gidip getiýrdi.
“Durmuşa çyk maňa!” diýip kän gezek,
Gyza ençe sapar ýalbardy uzak.
Sokur gözlerinden gelmese-de ýaş,
Bir gezek gyz etdi şeýle bir nalyş:
“Ölçerme odumy, gozgama derdim!
Ýanýoldaşy bolmak seniň deý merdiň...
Bu teklibiň -- meniň gökde arzuwym.
Emma ýok ahyry seňki dek gözüm!
Git meniň ýanymdan, etme ham-hyýal,
Saýlap al özüňe sagat bir aýal.
Meniň ýaly betbagt küje, sen küje?
Maňa ýazgyt boldy ümürlik gije.
Şu gara tümlükden çyksadym ýagta,
Seniň taýyň bolup, ýeterdim bagta!”
Ýigit diýdi: “Birden açylsa gözüň,
Şu wadaňdan dänme, söz bolsun sözüň!”
Soňra bir gün gyzy çagyrdy lukman:
“Indi sen dünýäni görersiň hökman!
Nazaryňa gaýdyp bereris şugla –
Sagdyn gözler tapdyk saňa goýmaga.
Bardy bizde jandan umytsyz hassa,
Ýaş ýigitdi. Düýn ýogaldy neresse.
Dünýäden gitmänkä etdi wesýeti:
“Gözelligi görmek – ömrüň lezzeti.
Agyrardy mydam körlere nebsim,
Batyla göz bermek – soňky höwesim.
Gözlerimi size goýup gidýärin,
Kime zerur bolsa, bagyş edýärin”
Garaz, hasyl boldy gyzyň arzuwy,
Lukman ol amaly geçirdi şowly.
Ençe günden aýyrdylar sargyny,
Şatlyk tas ýarypdy gyzyň kalbyny:
Jahan indi giň, ajaýyp, beýikdi,
Penjireden daş bakmagam keýpdi.
Doýman bakdy aýnadaky keşbine,
Soň göwün ýüwürtdi geçip düşegne.
Birdenkä açylyp otag gapysy,
Eşidildi dostuň mähriban sesi.
Işikde dur şol çagalyk ýoldaşy,
Ýaşlyk döwrüniň hem ýalňyz syrdaşy.
Gyz ýigide ilki sapar syn etdi:
Görmegeý ýigitdi çynar syratly.
Ýylgyryşy göýä güneşiň çogy,
Emma... gymyldanok gözi-gabagy...
Gyz içini çekdi: “Sen-de batylmyň?
Wah, neressäm! Hossarym sen, ýakynym!
Meniň bilen hakyýt dertdeş ekeniň,
Alla bilýär nämeleri çekeniň...”
Ýigit diýdi: “Şat habary eşitdim:
Gutlaýan, ezizim, tümden çykypsyň!
Indi gezmersiň sen ýüregi dagly.
Meniň bagtym bolsa bir saňa bagly.
Men senden garaşýan başga habara,
Şol bolar men üçin şatlyk-dabara!
Göz ýetirmek isleýärin bir zada,
Maňa şondan möhüm zat ýok dünýäde:
Indi garaňkydan çykaňsoň ýagta,
Barmydyr, ezizim, wadaňda wepa?
Durmuş gurup, eli berip ele biz,
Ömürboýy bolarysmy bile biz?”
Gyz esli oýlanyp, gürledi agras:
“Soragyň şu bolsa, maňa gulak as!
Menem seniň ýaly körüň biridim,
Diňe seniň mähriň bilen diridim.
Ýüregimde saňa tükenmez alkyş...
Indem söýýän bolsaň, senden bir haýyş:
“Wadaň” diýen bolup ýanyma gelme!
Ýagdaýlar üýtgändir, şony berk belle!
Öňki diýýän maýyp gyzyň däldirin,
Onki synam ýerbe-ýerdir gül deýin.
Ýüz-gözümden hiç kim tapmaz aýyby.
Men özüme ýoldaş etmen maýyby!
Ykbalymdyr ýigitleriň seresi,
Maňa laýyk däldir köri-kerisi!
Men düşünmän kim düşünsin halyňa?
Bolsa-da kaýyl bol öz ykbalyňa!
Bizem ýagdaýyňdan habar tutarys,
Zerur bolsa maddy kömek ederis...”
Ýigit etmese-de gygyryp nalyş,
Sokur gözlerinden syrygdy gözýaş.
Hasasyny sermäp, dolandy yza.
Soň ondan gysgajyk hat geldi gyza:
“Hoş, dostum, ýanyňdan baky aýrylýan!
Indi gözleriň bar dünýäni görýän.
Aýagyn olary, oňatja ide --
Ozal meniňkidi şol goşa dide!”