Erasmus Mundus barada bir keleme söz
1 minut alar
Eger sen şu makalanyň üstüne basyp okap başlan bolsaň onda diýmek sen ýa ýalňyşyp basansyň ýa-da çyndanam Erasmus sözüni öň bir ýerde eşidip magistratura okamagyň meýlindesiň. Şu makalada men Erasmus Mundus barada, oňa nädip tabşyrmak hem-de okan döwrümdäki 2 ýylky tejibämi paýlaşmakçy. Eger şu makala öz bilimini kämilleşdirmek maksady bilen magistratura tabşyrýan dalaşgärleriň iň bolmanda birine peýdaly bolup bilese onda ýazan makalamyň ýerine düşdügi.
Nädip Erasmus Mundusa tabşyrmaly?
Erasmus Mundus munuň özi örän ullakan maksatnama we ol birnäçe magistratura progammalary öz içine alýar. Meselem, eger-de siz fizikadan bakalawr derejesi bar bolsa onda size laýyk geljek magistratura programmlar: EUROPHOTONICS, IMAPP (International Master of Advanced Methods in Particle Physics) we ş.m. Ýa-da siziň ugrynyň komýuter ylymlary bolsa onda ugryňyza gabat geläýjek programmalar: IPCVai (Image Processing and Computer Vision ai), EMAI (Erasmus Mundus Joint Master In Artificial Intelligence) we ş.m-lar bolup biler.
Her programmaň öz aýratyn resminamalary tabşyrýan web-sahypasy bolýar hem-de olaryň saýlaýyş kriteriýalary dürli bolup biler. Şonuň üçin birbada birnäçe programmalara tabşyryp bolýar. Erasmus Mundusyň düzümine girýän ähli programmalary Erasmus Mundus Catalogue üsti bilen tapyp bolýar.
Her programmaň öz talabyny, resminamalary kabul edilýän wagtyny, saýlap-seçiş netijelerini belli etýän wagtyny we ş.m. leri öz sahypasyndan tapyp bilersiňiz. Beýle diýildigi her progamma talap etýän resminamalary dürli bolup biler. Ýöne hemmesinde diýen ýaly aşakdaky resiminamalary (iňlis diline terjime edilen) sorap bilmekligi mümkin:
- CV
- Motivation letter — näme üçin okamak işleýäniňizi hem-de siziň şol programma laýyk gelýändigini baraky düzme
- Transcript — ýa-da bakalawrda okan bahaly zaçotkaňyz
- Recommendation letter — mugallymlardan häsiýetnama
- Iňlis dilinden gowy baş çykarýandygyňyzy subut etýän resminama. Ýagny olar: TOEFL, IELTS we ş.m. halkara standartlara laýyk gelýän iňlis dili synaglarynyň netijesi ( seýrek ýagdaýlarda Duolingo ýa-da bakalawr iňlisçe okan bolsaňyz ýeterlik bolmagy mümkin).
- …
we ş.m.
Tabşyranyňdan soň näme etmeli?
Eger saýlap-seçiş prosesinde gürrüňdeşlik ýa-da test bar bolsa şoňa taýýarlanmaly. Testiň görnüşi, ýa-da gürrüňdeşlikde näme soraýalar ony öňki okap ýören talyplarynda sorap bilersiňiz. Eger LinkedIn ulanýan bolsaňyz tabşyrýan progammaňyzyň uçurymlaryndan ýa-da okap ýören talyplaryndan sorap bolar. Ýöne köp programmalarda gürrüňdeşlik (interview) bolman hem biler.
Geçeniňden soň ýol şaýy, ýaşaýyş jaý we wiza meseleri
Erasmusa kabul edileňizden soň size kabul haty (acceptance letter) we talyp haky baradaky hat (scholarship letter) beriler. Şol iki resminama wiza almak üçin wajyp. Her progammaň öz koordinatory bolýar ýagny size ýaşaýyş jaý, wiza we ş.m. meseleri çözmeklikde kömek etýär. Şonuň üçin onuň bilen okuwa kabul edileniňizden soň aragatnaşyk saklamaklygy, soraglaryňyz bar bolsa sorap durmaklygy mashalat berýän.
Her bir Erasmus Mundus programma öz içine birnäçe uniwersitetleri alýar. Ýöne şolaryň içinde diňe biri baýry ýa-da koordinator uniwersitetdir we şol uniwersitetde magistratura tezisi goramaly. Ilki wizany hem şol uniwersitetdiň ýerleşýän ýurdyndan almaly bolmagy mümkin.
Ýewropanyň köp ýurtlarynyň konsullygy Türkmenistanda ýerleşýär we Türkmenistanyň özünde wizany almak mümkinçiligiňiz bar. Ol ýurtdakylar şular: Angliýanyň Birleşen Karollyklary (UK), Germaniýa, Italiýa we ş.m.
Ýöne käbir ýurtlara wiza, aýdaly eger magistratura Fransiýada başlamaly bolsa onda Fransiýanyň Türkmenistandaky ilçihanasy diňe syýahatçylyk wiza berendigi sebäpli size talyp wizasyny almak üçin Türkiýedäki Istambuldaky ýa-da Ankaradaky Fransiýanyň wiza konsullygyna ýüz tutmaly bolarsyňyz (şu maglumat Iýul, 2022 senedäki bilýänim, soň bu ýagdaý üýtgän bolmagy mümkin).
Size talyp haky okajak ýurdyňyza baranyňyzdan soň berilýändigi üçin ilki bar ýol çykdaýjylary, wiza çykdaýjylary, 1 aý ýaşaýyş jaý we 1 aý iýmit çykdaýjylaryňyzy özüňiz çekmeli bolarsyňyz. Talyp haklary baranyňyzdan bank hasabyny açdyranyňyzdan soň tölenip başlanylýar.
Baranyňyzdan soň birinji etmeli zatlaryňyz
- Uniwersitete registrasiýasyny jemlemeli — soňunda size student kart we student emailiňiz berilýär we ol size transport, iýmit ýeňillikleri döredip biler.
- Talyp saglyk ätiýaçlandyrma tabşyrmaly — medissina gymmat bolandygy sebäpli talyp saglyk ätiýaçlandyrma wajyp. Ýagny ol size medissina hyzmatlaryny arzanladylan bahadan tölemeklige ýadam etýär. Mysal üçin Fransiýada saglyk ätiýaçlandyrma siziň saglyk çykdaýjylaryňyzyň 70% töläp berýär.
- Bank hasabyny açdyrmaga tabşyrmaly — eger wagtynda açdyryp ýetişmeseňiz talyp haky geçmesinde eglenme bolmagy mümkin
Okuw sistemasy we okamak barada
Her programma, uniwersitete we ýurda görä okadyş sistemasy dürli bolup biler. Men şu ýerde öz okan uniwerlerimiň okuw sistemasy barada mysalynda getirern.
Biriji semester, Universite Paris Saclay
Sapaklar leksiýa we “tutorial” sapaklardy. “Tutorial” bolanda Magtymguly Uniwersitet okan “Amaly” sapaklarym ýalyrak. Hersi 80 min dowam etýär. Fransiýada baha ulagamy 20 lik sistema bolup egzamende 10 dan ýokary alsaň geçdiň hasap. 16 — lyk baha alsaň toparda iň ökde talyp bolýaň. 19 — almak gaty seýrek ýagdaýda. Leksiýalara gatnaşmak hökmany däl ýöne maslahat berilýär edil şonuň ýaly “Tutorial” sapaklardada şeýle. Leksiýadanam beter, Tutorial sapaklar has gyzyklydy we köp zatlary şol sapaklarda düşündipdim. Sapaklar irden 9:00 da başlaýardy we kä mahallar arakesmeler bilen öýlän 18:00 a çenli dowam edip bilýär. Ýöne oňa derek Şenbe (6njy gün) we Ýekşenbe günleri dynç günleri.
Synaglaryň köpüsi ýazmaça görnüşde bolupdy we käbir synaglarda leksiýada ýazan depderiňi alyp girseňem bolýar. Ýöne şonnada synaglardan geçmek we gowy baha almak kynrak. Berýän bilimiň hili gowy.
Ikinji semester, Lund University
Bu uniwersitetde Leksiýa, gönükme we laboratoriýa iş görnüşde bolup baha sistemasy 5-lik sistema (Türkmenistandaky ýaly). 3-lik alsaň geçýäň, 4-lik gowy, 5-lik has gowy. Ýöne tapawutly ýeri synaglar ýazmaça bolup bal sistemasy 20-lik. 10 dan geçseň 3-lik baha, 10–15 bal aralygy 4-lik baha, 15–20 bal aralygy 5-lik baha. Synaglaryň köpüsi irden 8:00 dan 12:00 a çenli wagt berýäler. Bir kitap ulanmak mümkinçiligiň bar. Ýöne şonnada kitabyň kömegi az degýär.
Synagdanam agyr düşen zat labaratoriýa işleri. Şwesiýada semeter iki tapgyra bölünen. Her tapgyrda adatça 2 sapak okalýar we jemi semesterde 4 sapak okalýar. Her sapak özüniň labaratoriýa işi bar we soňunda report ýazmaly. Ýazylan report kompýuter plagiazm barlagyndan geçýär. Eger seniň ýazan reportyň 20% den gowragy başga biriniň ýazan makalasy ýa-da reportdy bolsa onda kompýuter ony awtomatik habar berýär. Bu ýagdaýa düşmeklik sizi akademiýadan 3 ýyllap çetleşdirilmä çenli getirip bilýär. Şonuň üçin iňlis dilinden ýazmak ukyplaryňy kämilleşdirmek meniň berjek maslahatym.
Üçünji semester, Szeged University
Baha sistemasy 5 lik, 2-lik alsaň geçýäň. Okuw sistemasy diňe leksiýa bar we düşünmedik ýadaýyňda goşmaça maslahat sapaklaryna baryp bilýäň. Synaglarda kitap ýa depder rugsat berilenok. Ýöne synagda eger bahaňdan kanagatlanmasaň täzeden tabşyrmak mümkinçiligi bar. 2–3 sapar ýaly oňat baha alýançaň tabşyryp bilýäň. Hepdede bir gün labatatoriýa iş bolýardy. Şol gün uzynly gün labaratoriýa tejribe edip soňunda report ýazmaly.
Soňky semester, iş tejribeligi — magistratura tezis ýazmak
Meniň progammamda soňky semester ýewropaň içinden (daşydyndan tapsaň stipdendiýa tölenenok) özüň iş tejribeligini (intenship) tapmaly we 6 aý işläp magistratura tezisini ýazmaly. Iň kellagyrly ýeri sen ylmy gözleg toparyndan kabul almaly. Magtymguly Uniwersitetde okanymda ugrykdyrma (naprawleniýe) berýärdiler praktika üçin. Bärde onuň ýaly däl. Ylmy-gözleg toparlaryna resminamalaryňy ugratmaly. Olaram barlam halasalar alýarlar. Bolmasa başgasyny gözlemeli. Men Germaniýa, Fransiýa tabşyrypdypdym hijisem kabul etmändi. Iň soňunda Şwesiýaky okan uniwersitetimdäki laboratoriýa meni tanansoň we partner uniwersity bolany üçin alypdy.
Master tezisi işlän wagtyňda eksperimentde alan netijeleriňi soňunda master tezide formal dilde ýazmaly. Tezis azyndan 50, köpünden 70 sahypa bolmaly we ony LaTex diýip resminama ýazýan progamma bar (word den tapawutlyrak) şonda ýazmaly. We tezisi tejribelik gutarmazyndan näçe ir başlasaňyz şonçada gowy. Men eksperimenti dynjak bolup giç ýazyp başladym ýagny bir aý galanda başapdym we gaty agyr düşüpdi ýazmak. Azyndan 2 aý başlasaňyz ýeňilräk düşer.
Soňunda tezisiňiz 2 hepdeläp synag alýan mugallym tarapynda okalýar. Okanyndan soň 20 min çykyş edip şol tezisi goramaly.
Gutardyşda haýsy uniwerde okan bolsaňyz şol uniwerlerip masitratura diplomlary we bahalaryň şol uniwersitetiň baha sistemasyna öwürlen görnüşi berilýär. Ýagny 2 ýylda 3 uniwerde oksaňyz 3 sany magistratura diplomy berilýär.
Jemleme
Umuman jemlesek, Erasmus Mundus magistratura programmasy ýewropa uniwersitetlerinde ýokary hilli bilim almaklyk üçin mümkinçilik. Ýewropada syýahat etmek, her dürli milletden talyplar bilen görüşmek, dünýägaraýşyňy giňeltmek üçin okanyňa degýän tejribe. Her ýurda baranyňyzda wiza we ýaşaýyş jaý meselesi bolup biler, ýöne koordinatorlar kömek etýär. Okamak şertleri gowy, şoňa göräde synaglaram agyrrak düzýärler ýöne okasaň geçip bolýar. Karýera üçin örän peýdaly okuw. Biziň programmamyzy gutaran talyplaryň uçurymlarynyň 90% i gutaranyndan 6 aýyň içinde doktorantura ýa-da işe ýerleşdiler.
Magtymguly Pyragynyň aýdyşy ýaly:
Görmesem söýlemen oý bilen çenden,
Maksadyna ýeter ýykylan çyndan
Ylym bilim ýoluna çynymyz bilen ýapyşsak alynmajak gala, ýa-da ýetilmejek sepgit ýok. Şu makala size peýdaly bolandyr diýip umyt etýän!
Peýdaly bolup biläýjek link-ler:
1. Erasmus Catalog
2. TOEFL barada