Dollaryň döreýşi

Dolar, Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň (ABŞ) resmi puly bolup, onuň döreýşi birnäçe tapgyry öz içine alýar we bu proses ABŞ-nyň taryhynda möhüm orun eýeleýär. Dolar, ilkinji gezek 1792-nji ýylda resmi pul birligi hökmünde kabul edildi, şol döwürde ABŞ hökümeti öz maliýe ulgamyny döredip başlady. Amerikanyň ilkinji pullary İspan we Meksikan "peso"laryna meňzeş bolup, "dolar" sözi hem ispan pullarynyň täsirinden gelip çykýar. Ýewropanyň kolonizasiýasy döwründe täze dünýäde Ispan pesosy giňden ulanyldy, we halk arasynda bu pul “dolar” hökmünde tanalýardy. Şol sebäpli, ABŞ-yň täze döreden milli pul birligine hem "dolar" ady berildi. 1792-nji ýylda kabul edilen “Münberler hakyndaky kanun” bilen ABŞ dollarynyň bahasy altyn we kümüş bilen ölçelip başlandy. Ilkibaşda, dollaryň altyna we kümşe baglylyk syýasaty dowam edipdi. Emma 1971-nji ýylda ABŞ altyn standartyndan çykyp, dollaryň hümmeti hökümet tarapyndan bellenýän, ýöne ykdysady güýje we bazara bagly bolan pul ulgamyna öwrüldi. Şu günki gün amerikan dollary dünýäniň iň meşhur we giňden ulanylýan walýutalarynyň biridir. Şeýle hem, köp halkara söwdalary dollarda amala aşyrylýar we köp ýurtlaryň Merkezi banklarynyň ätiýaçlyk pullarynyň köp bölegi dollarda saklanýar.